ΕΣΡ: Διοικητική Κύρωση Προστίμου 6.000 ευρώ στον Ρ/Φ Σταθμό FOCUS FM 103,6 Ν. Θεσσαλονίκης (προστασία προσωπικότητας & μετάδοση ανακριβών-ατεκμηρίωτων πληροφοριών).

Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 128/2023 της Ανεξάρτητης Αρχής:



Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 9.5.2023 και ώρα 11:00 προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.

Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «FOCUS FM 103,6» Νομού Θεσσαλονίκης, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ JDK Ι.Κ.Ε», αναφορικά με: (α) προσβολή (τιμής και υπόληψης) δημοσίου προσώπου και (β) μετάδοση ατεκμηρίωτων πληροφοριών, κατά τη διάρκεια εκπομπής που μεταδόθηκε στις 7.5.2021, από ώρα 08.00 έως 11.00. Η υπόθεση εξετάζεται μετά από καταγγελία του Λιμενάρχη Καλύμνου (αρ. πρωτ. 2749/10.5.2021).

Για τον έλεγχο σχηματίστηκε ο φάκελος με αριθμό 174/13.5.2021 ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Αικατερίνη Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα-νομικό Ρέα Λαμπροπούλου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 448/ΕΣ/11.6.2021 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στη συνέχεια, η Ειδική Επιστήμων υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό 143/ΕΣ/21.2.2023 νομική της εισήγηση.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον ραδιοφωνικό σταθμό ως άνω εταιρείας, παρέστησαν (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Θωμάς Καλοκύρης, καθώς και ο παρουσιαστής της εκπομπής, Στέφανος Δαμιανίδης. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο, οι εκπρόσωποι δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς του. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 12.6.2023, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 3206/12.6.2023 υπόμνημα.

Την 11.7.2023 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόντα τα μέλη Βασίλειος Καραποστόλης, Ευαγγελία Μήτρου και Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού άκουσε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Ι. Νομικό Μέρος

1.    Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Ανεξάρτητη Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων. «Ο άμεσος έλεγχος του κράτους... έχει ως σκοπό... την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και νεότητας».

2.    To άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος καθιερώνει ως πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας τον σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου.

3.    Το άρθρο 5 παρ. 2 του Συντάγματος ορίζει: «Όλοι όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους...».

4.    Κατά το άρθρο 106 παρ. 2 του Συντάγματος: «Η ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή προς βλάβη της εθνικής οικονομίας».

5.    Κατά το άρθρο 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(που έχει νομική ισχύ επί τη βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, άρ. 6 της ΣΕΕ): «Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη. Πρέπει να είναι σεβαστή και να προστατεύεται».

6.    Το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (Ν. 2462/1997), στον πρόλογό του αναφέρεται στην «αναγνώριση της εγγενούς αξιοπρέπειας και των ίσων και αναφαίρετων δικαιωμάτων όλων των μελών της ανθρώπινης κοινωνίας», ενώ στο άρθρο 17 παρ. 1 ορίζει: «Κανείς δεν υπόκειται σε αυθαίρετες ή παράνομες παρενοχλήσεις της ιδιωτικής του ζωής, της οικογένειας, της κατοικίας ή της αλληλογραφίας του ούτε σε παράνομες προσβολές της τιμής και της υπόληψής του».

7.    Ο Ν. 2328/1995 στο άρθρο 3 παρ. 1 περ. β' ορίζει: «Οι κάθε είδους εκπομπές (συμπεριλαμβανομένων και των διαφημίσεων) που μεταδίδουν οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί πρέπει να σέβονται την προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη, τον ιδιωτικό και οικογενειακό βίο, την επαγγελματική, κοινωνική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική ή άλλη συναφή δραστηριότητα κάθε προσώπου η εικόνα του οποίου εμφανίζεται στην οθόνη ή το όνομα του οποίου ή στοιχεία επαρκή για τον προσδιορισμό του οποίου μεταδίδονται».

8.    Κατά το άρθρο 1 παρ. 8 του Ν. 3592/2007: «Η παροχή ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών και η εκπομπή ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων εξυπηρετούν την κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και ιδίως το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15 του Συντάγματος».

9.    Κατά το άρθρο 3 παρ. 3 του Ν. 4173/2013 (που τροποποιήθηκε με το Ν. 4324/29.4.2015 που επανιδρύει την ΕΡΤ και ισχύει και για την ιδιωτική τηλεόραση κατ' εφαρμογή του άρθρου 3 παρ. 1α του Ν. 2328/1995): «Οι ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. καθώς και το περιεχόμενο των διαδικτυακών ιστοτόπων της, διέπονται από τις αρχές της αντικειμενικότητας και πληρότητας της ενημέρωσης, της πολυφωνίας, της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, του σεβασμού της προσωπικότητας, της προστασίας της νεότητας και της παιδικής ηλικίας, της διαφύλαξης της ποιότητας της ελληνικής γλώσσας, της ανάδειξης του ελληνικού πολιτισμού και της γέφυρας με τους πολιτισμούς των άλλων λαών».

10.    Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 2 εδ. α' και β' του Π.Δ. 77/2003 (Παρόλο που ο ραδιοφωνικός σταθμός Focus FM 103,6 είναι μη ενημερωτικός, η υπό έλεγχο εκπομπή έφερε ενημερωτικά-δημοσιογραφικά στοιχεία με αποτέλεσμα να μπορεί να εφαρμοστεί το Π.Δ. 77/2003 που αφορά δημοσιογραφικές και ειδησεογραφικές εκπομπές): «Τα πρόσωπα που συμμετέχουν ή αναφέρονται στις εκπομπές πρέπει να απολαμβάνουν δίκαιης, ορθής και αξιοπρεπούς συμπεριφοράς. Ειδικότερα, δεν επιτρέπεται η προσβολή της προσωπικότητας, της τιμής και της αξιοπρέπειας τους».

11.    Δικαίωμα απάντησης (επανόρθωσης) σε ραδιοφωνική μετάδοση

11 α. Το άρθρο 14 παρ. 5 εδ. α' και β' του Συντάγματος ορίζει: «Καθένας ο οποίος θίγεται από ανακριβές δημοσίευμα ή εκπομπή έχει δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση πλήρους και άμεσης επανόρθωσης. Καθένας ο οποίος θίγεται από υβριστικό ή δυσφημιστικό δημοσίευμα ή εκπομπή έχει επίσης, δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση άμεσης δημοσίευσης ή μετάδοσης της απάντησης».

11 β. Σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν. 4779/20.2.2021 (Το άρθρο 30 του Ν. 4779/2021 έχει αντικαταστήσει το προϊσχύσαν άρθρο 27 του Π.Δ. 109/2010 το οποίο καταργήθηκε με το άρθρο 53 του ως άνω νόμου. Σύμφωνα με αποφάσεις του ΣτΕ (ενδεικτικά 4547 και 4548/2014), οι διατάξεις του Π.Δ. 109/2010 εφαρμοζόταν και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς (και η διάταξη του άρθρου 27 του Π.Δ. 109/2010). Κατά λογική αναλογία, το άρθρο 30 του Ν. 4779/2021 εφαρμόζεται και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, τα έννομα συμφέροντα και ιδίως η προσωπικότητα του οποίου θίγονται από το περιεχόμενο τηλεοπτικού προγράμματος, δικαιούται να ζητήσει επανόρθωση από τον τηλεοπτικό οργανισμό που μετέδωσε το επίμαχο πρόγραμμα μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη μετάδοση ή την αναμετάδοση αυτού(δικαίωμα απάντησης). Δικαίωμα απάντησης έχει και κάθε πολιτικό κόμμα, συνδικαλιστικός, κοινωνικός ή συλλογικός φορέας καθώς και τα στελέχη του όταν οι απόψεις και οι θέσεις τους για ένα ζήτημα που αφορά στις δραστηριότητες τους παραποιούνται ή αποσιωπώνται... (παράγ. 1).

Το αίτημα απάντησης υποβάλλεται στον τηλεοπτικό οργανισμό με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο που αποδεικνύει την παραλαβή του αιτήματος από τον τηλεοπτικό οργανισμό και πρέπει να περιέχει:
-    τα πλήρη στοιχεία του θιγομένου
-    την ημέρα και την ώρα του επίμαχου προγράμματος,
-    τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη αναφορά υπήρξε βλαπτική
-    το προτεινόμενο κείμενο της απάντησης (παράγ. 2).

Το προτεινόμενο κείμενο της απάντησης ή επανόρθωσης πρέπει να μεταδοθεί μέσα σε εύλογο χρόνο σε επόμενη μετάδοση του ιδίου προγράμματος, εφόσον αυτό μεταδίδεται σε τακτή επαναλαμβανόμενη ημέρα και ώρα, διαφορετικά σε αντίστοιχη ώρα μετάδοσης με το προσβλητικό πρόγραμμα (παράγ. 3).

Ο τηλεοπτικός οργανισμός απαντά στο αίτημα του θιγόμενου μέσα σε πέντε (5) ημέρες από τη λήψη του αιτήματος. Επανόρθωση μπορεί να γίνει και χωρίς την τήρηση αυτής της διαδικασίας με πρωτοβουλία του τηλεοπτικού οργανισμού (παράγ. 4).

Αν ο τηλεοπτικός οργανισμός απορρίψει συνολικά ή σε μέρος του το αίτημα, το διαβιβάζει υποχρεωτικά μαζί με την αιτιολογημένη απόφαση του και αντίγραφο του επίμαχου προγράμματος, το αργότερο εντός τριών (3) ημερών στο Ε.Σ.Ρ. Το αίτημα για άσκηση του δικαιώματος απάντησης μπορεί να απορριφθεί αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο παρόν, εάν συνεπάγεται αξιόποινη πράξη, εάν μπορεί να στοιχειοθετήσει αστική ευθύνη του τηλεοπτικού οργανισμού ή εάν αντίκειται στα χρηστά ήθη (παράγ. 5).

Το δικαίωμα απάντησης του θιγομένου και η αντίστοιχη υποχρέωση του τηλεοπτικού οργανισμού είναι ανεξάρτητα από την ύπαρξη αστικής ή ποινικής ευθύνης. Σε όλες τις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγ. 1 και εφόσον η προσβολή του δικαιώματος μπορεί να αποκατασταθεί με τη διαδικασία του παρόντος, η προηγούμενη υποβολή αίτησης απάντησης και η μη προσήκουσα από τον τηλεοπτικό σταθμό ικανοποίηση της αίτησης αυτής αποτελεί προϋπόθεση για την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων για το γεγονός που προκάλεσε την αίτηση απάντησης (παράγ. 6).

12.    Κατά το άρθρο 5Α παρ. 1 του Συντάγματος: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων».

13.    Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Π.Δ. 77/2003: «Η μετάδοση των γεγονότων πρέπει να είναι αληθής, ακριβής και όσο είναι δυνατό πλήρης. Τα γεγονότα πρέπει να παρουσιάζονται με προσοχή και αίσθημα ευθύνης, ώστε να μη δημιουργούν υπέρμετρη ελπίδα, σύγχυση ή πανικό στο κοινό». Κατά την παρ. 2 του αυτού ως άνω άρθρου: «Ανακρίβειες ή παραπλανητικές δηλώσεις διορθώνονται αμέσως στο πλαίσιο της ίδιας ή παρόμοιας εκπομπής».

14.    Το άρθρο 8 παρ. 1 εδ. α' του Π.Δ. 77/2003 ορίζει: «Δεν πρέπει να μεταδίδονται πληροφορίες χωρίς να έχουν ελεγχθεί».

15.    Τέλος, κατά τα στοιχεία β' και ε' της παραγ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει, σε περίπτωση παραβάσεων, τις από το άρθρο 8 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.

Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα:

α) Η έννοια της προσωπικότητας ορίζεται ως ενότητα σωματικών, ηθικοψυχικών και πνευματικών στοιχείων, είναι έννοια δυναμική αφού διαμορφώνεται μέσω της ενεργούς συμμετοχής του ατόμου στην κοινωνία βίου, δράσεων, αξιών και ιδεών με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας και ότι έκφανση του δικαιώματος της προσωπικότητας αποτελούν η τιμή και υπόληψη κάθε ανθρώπου η οποία αντικατοπτρίζεται στην εκτίμηση και αξία που αποδίδεται σε αυτόν από τους συνανθρώπους του (ενδεικτικά ΑΠ 40/1998, ΑΠ 788/2000, ΠΠΡ Θ 7036/2002, ΑΠ 576/2006, ΑΠ 1095/2008, ΑΠ 311/2009, ΑΠ 967/2011, ΑΠ 899/2011, ΑΠ 271/2012, ΣτΕ 285/2012, ΣτΕ 2014/2012, ΣτΕ 334/2013, ΣτΕ 2387/2013, ΑΠ 471/2013, ΑΠ 571/2014, ΣτΕ 1244/2015, ΣτΕ 3926/2015, ΣτΕ 1173/2017, ΣτΕ 334/2017, ΣτΕ 1732/2017). Η προστασία της «εσωτερικής» τιμής θεωρείται ότι ενυπάρχει στον άνθρωπο και είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την αξία του, τον καταλαμβάνει ως φορέα πνευματικών και ηθικών αξιών, την απολαμβάνει δε λόγω της συμμόρφωσης του με τις νομικές και ηθικές του υποχρεώσεις, ενώ η «εξωτερική» τιμή[υπόληψη] περιλαμβάνει την κοινωνική του καταξίωση, την αναγνώριση του και την καλή του φήμη που τα απολαμβάνει στην κοινωνία συνεπεία των ιδιοτήτων και ικανοτήτων του για την εκπλήρωση των ιδιαίτερων κοινωνικών του έργων ή του επαγγέλματος του. Τα όρια της ελευθερίας του Τύπου σταματούν εκεί όπου αρχίζει η απαραβίαστη σφαίρα της προσωπικότητας (τιμής και υπόληψης) της οποίας η προσβολή μπορεί να δηλώνεται με την ενσυνείδητη έκφραση περιφρόνησης. Η προσβολή της τιμής μπορεί να γίνει με λόγια ή έργα που, κατά την κοινή αντίληψη, περιέχουν είτε αμφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του προσώπου, είτε περιφρόνηση γι’ αυτό εκ μέρους του δράστη, αλλά και με πράξεις διαταρακτικές της κοινωνικής προσωπικότητας του ανθρώπου, όπως είναι αυτές που περιέχουν ονειδισμό ή αμφισβήτηση της προσωπικής ή επαγγελματικής εντιμότητας του προσώπου, ακόμα και όταν αυτές απλώς τον καθιστούν ύποπτο ότι μετέρχεται ανέντιμες μεθόδους κατά την ενάσκηση των επαγγελματικών του καθηκόντων ή άλλων εκφάνσεων της δραστηριότητάς του ή δημιουργούν υποψίες μειωτικές του κύρους, της ηθικής και της εν γένει υπολήψεως αυτού (βλ. ΑΠ 2109/1986, ΑΠ 1582/1998, ΕφΠατρ 789/2002). Για να κριθεί εάν υπάρχει προσβολή της τιμής λαμβάνονται υπόψη ορισμένα κριτήρια αξιολόγησης, όπως είναι το είδος της προσβολής, οι συνέπειές της για τον θιγέντα (ποιοτική επίδραση της προσβλητικής ενέργειας), το μέσο με το οποίο πραγματοποιήθηκε η προσβλητική ενέργεια, η αφορμή και τα κίνητρα αυτής κ.λ.π. Επίσης είναι σημαντικό να ερευνηθεί κατά πόσο η διατύπωση δυσμενούς γνώμης μέσω ενός ηλεκτρονικού μέσου ενημέρωσης συμβάλλει στη διαμόρφωση αρνητικής άποψης του τηλεοπτικού κοινού.

Σχετικά με την προστασία της τιμής και της υπόληψης, το ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), στο πλαίσιο του άρθρου 8 της Σύμβασης, διαπίστωσε ότι το δικαίωμα προστασίας της υπόληψης κατά δυσφημιστικών δημοσιευμάτων αποτελεί μέρος της ιδιωτικής ζωής (White c. Suede, αρ. προσφ 42435/02, § 19 και 30, 19.9.2006). Επίσης το Δικαστήριο αναγνώρισε την προστασία της τιμής τονίζοντας ότι αποτελεί μέρος της προσωπικής ταυτότητας και ψυχολογικής ακεραιότητας του ατόμου και άρα εμπίπτει στον ιδιωτικό βίο (Pfeifer c. Autriche, αρ. προσφ 12556/03, § 35, CEDH 2007).

β) Στις περιπτώσεις που ασκείται κριτική σε πρόσωπα του δημοσίου βίου και της πολιτικής ζωής, το ενδιαφέρον του κοινού για πληροφόρηση είναι αυξημένο. Πέρα από την ενημέρωση των πολιτών, η διατύπωση δημόσιας κριτικής εξυπηρετεί και τη σκοπιμότητα της άσκησης ελέγχου σε όσους διαχειρίζονται κρατική εξουσία. Επομένως, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να δικαιολογηθούν ακόμα και προσβλητικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν ιδιαίτερη ένταση και οξύτητα φτάνει να αποβλέπουν στην προαγωγή του ελεύθερου δημοκρατικού διαλόγου και όχι στον εκχυδαϊσμό του δημόσιου βίου (Βλ. Κ. Χατζηκώστας: «Προσβολές της τιμής από δικαιολογημένο ενδιαφέρον», εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 55 επόμ.). Για την προστασία της τιμής και υπόληψης δημοσίου προσώπου, ενδεικτικά η απόφαση του Τρ. Διοικ. Πρωτ. Αθηνών 16280/1995 έχει κρίνει ότι «... σε μια δημοκρατική κοινωνία, το άτομο που καθίσταται δημόσιο πρόσωπο, με την έννοια ότι γίνεται γνωστό σε ευρύτερο κύκλο του κοινού(πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, αθλητές) υπόκειται εκ των πραγμάτων στο δημοσιογραφικό έλεγχο τον οποίο, και αν είναι οξύς ή δηκτικός, εφόσον δεν θίγεται η τιμή και η υπόληψη του, οφείλει να ανέχεται. Και τούτο λόγω του δικαιολογημένου επαγγελματικού ενδιαφέροντος των δημοσιογράφων, που ασκούν δημόσια αποστολή, για τη δημοσίευση ή μετάδοση ειδήσεων (γεγονότων)και σχολίων σχετικών με τις πράξεις και τη συμπεριφορά προσώπων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την κοινή γνώμη. Γι ’ αυτό μπορούν να δημοσιεύουν ή να μεταδίδουν ειδήσεις, για τη σχετική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού, με δριμεία κριτική ή δυσμενείς, ακόμα και σκωπτικούς ή ειρωνικούς χαρακτηρισμούς για τα πρόσωπα αυτά, χωρίς αυτό να συνιστά μη σύννομη προσβολή της προσωπικότητας τους...». Από τη νομολογία συνάγεται ότι ως δημόσιο πρόσωπο νοείται αυτό που τόσο με τις πράξεις του όσο και λόγω του ρόλου του στα δημόσια δρώμενα εισέρχεται στη δημόσια σφαίρα.

γ) Η ελευθερία της έκφρασης γνώμης συνδέεται με την ελευθερία της πληροφόρησης που αποτελεί βασική αξία της δημοκρατικής αρχής. Για να διαμορφώσουν οι πολίτες σαφή εικόνα της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας πρέπει να λαμβάνουν πληροφορίες οι οποίες να είναι αληθείς, ακριβείς, τεκμηριωμένες και μη παραποιημένες. Ψευδείς ειδήσεις είναι αυτές που περιγράφουν γεγονότα, συμβάντα, δράσεις που δεν έχουν συμβεί. Οι μεταδιδόμενες πληροφορίες πρέπει να έχουν ελεγχθεί πριν τη μετάδοση τους, σε περίπτωση δε ανακοίνωσης ανακριβούς πληροφορίας, αυτή πρέπει να διορθώνεται αμέσως στο πλαίσιο της αυτής ή παρόμοιας εκπομπής. Ο δημοσιογράφος θεωρείται ότι ενήργησε καλόπιστα όταν έχει συλλέξει τις πληροφορίες του με δεοντολογικό τρόπο και έχει επιβεβαιώσει την ακρίβεια τους.

δ) Η ελευθερία της επιστήμης περιλαμβάνει αφενός την ελευθερία επιλογής και ενασχόλησης με οποιαδήποτε επιστήμη ή επιστημονικό θέμα, αφετέρου περιλαμβάνει την ελευθερία της επιστημονικής γνώμης (άρθρο 16 Συντάγματος) και συγκεκριμένα την ελευθερία διαμόρφωσης, διατήρησης ή αλλαγής έκφρασης και διάδοσης μιας επιστημονικής γνώμης και θετικής ή αρνητικής αντίδρασης σε αυτήν. «Η ελευθερία της εκφράσεως και διαδόσεως της επιστημονικής γνώμης σημαίνει αφενός το ανεπίτρεπτο οποιουδήποτε ελέγχου και την ανεξαρτησία από οποιαδήποτε άδεια της προφορικής ή γραπτής εκφράσεως της επιστημονικής γνώμης και αφετέρου το ανεπίτρεπτο της επισυνάψεως από φορείς δημόσιας εξουσίας δυσμενών επιπτώσεων σε μια οποιαδήποτε επιστημονική γνώμη. Απαγορεύεται επομένως η θέσπιση “εγκλημάτων γνώμης”... Η απαγόρευση δυσμενών συνεπειών στην υποστήριξη μιας επιστημονικής γνώμης δεν σημαίνει ότι, στην περίπτωση κρίσεως της επιστημονικής ικανότητας ενός ατόμου, δεν μπορεί να κριθεί το επίπεδο των επιστημονικών του γνωμών και να συναχθούν από αυτό θετικές ή αρνητικές συνέπειες» (Πρόδ. Δαγτόγλου: «Συνταγματικό Δίκαιο-Ατομικά Δικαιώματα: Ελευθερία της Επιστήμης», 4η έκδοση, 2012, σελ. 637 επόμ., sakkoulas-online.gr. Βλ. επίσης Α. Μάνεσης: «Συνταγματική Θεωρία και Πράξη», 1980, τ. 1(η επιστημονική γνώμη δεν διώκεται...), Δ. Παπαδημητρίου «Συνταγματικές μελέτες», 2010, τ. 3(Ελευθερία της Επιστήμης και Σύνταγμα», σελ. 75).

ΙΙ. Πραγματικό Μέρος

Από τα έγγραφα του φακέλου, την ακρόαση της επίμαχης ροής προγράμματος από την Ολομέλεια και τους ισχυρισμούς της εγκαλούμενης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:

Στη διάρκεια της πρωινής εκπομπής σχολιασμού της υγειονομικής κυρίως επικαιρότητας που παρουσίασε ο Στέφανος Δαμιανίδης (με έναν συμπαρουσιαστή) στις 7.5.2021 (ώρα 8.00 έως 11.00) από τον μη ενημερωτικό ραδιοφωνικό σταθμό Focus 103,6 FM νομού Θεσσαλονίκης, μεταδόθηκαν συνεντεύξεις με καλεσμένα πρόσωπα και μηνύματα ακροατών.

Στις 8.14' ο παρουσιαστής, παρακολουθώντας κάποιαν εκπομπή στον τηλεοπτικό σταθμό Mega, σχολιάζει μια δημοσιογράφο που φέρεται να κάνει self test πριν ξεκινήσουν τα σχολεία λέγοντας (ο παρουσιαστής) πως υπάρχουν αντιδράσεις από γονείς, δασκάλους και ιερείς. Αναφέρει «... Κάνουν διαφήμιση στα υποχρεωτικά self test..., ποια self test; τα self test του μέλλοντος; Που η ίδια η εταιρεία τα χαρακτήρισε πλαστά κι εμείς τα πουλάμε σε όλη την Ελλάδα; τα self test που τα φτιάχνουν στη Μαλαισία και την Κίνα..., βάζουν τα πιτσιρίκια κατάχαμα και βάζουν τους στυλεούς σε συσκευασίες τάχα δήθεν αποστειρωμένες... Ποιους κοροϊδεύετε με τα self test, με τα εμβόλια που έχετε βγάλει ένα σκασμό λεφτά;... Βλέπω στο Mega τη δημοσιογράφο να βάζει τη μπατονέτα στο ρουθούνι της κοπελίτσας, η κοπέλα δάκρυσε και η Παγώνη (Ματίνα Παγώνη: Ιατρός παθολόγος, Πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Αθηνών- Πειραιώς) να δίνει οδηγίες... Μαλώνουν δύο μέρες τα κόμματα για τις πατέντες των πειραματικών εμβολίων. Μαλώνετε για το αν μπορούμε στην Ελλάδα να παρασκευάσουμε εμβόλια; Το θέμα είναι τα εμβόλια που θα παρασκευάσουμε να είναι επί της ουσίας ασφαλή, το θέμα μας είναι ότι έχουμε εμβόλια με προσωρινή άδεια...».

Στις 8.19' ο παρουσιαστής, ακούγοντας τα λεγόμενα του Η. Μόσιαλου (Ηλίας Μόσιαλος: Ιατρός, καθηγητής της Πολιτικής της Υγείας στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου, καθηγητής Πολιτικής και Διοίκησης της Υγείας στην Ιατρική σχολή του Imperial College London και συν-διευθυντής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Από τον Μάρτιο του 2020 εργάζεται ως εκπρόσωπος και σύμβουλος της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς για την αντιμετώπιση της επιδημίας του κορονοϊού.) στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι που αναφέρει ότι θα χρειαστούν εμβόλια για τις επόμενες χρονιές, για μεταλλάξεις, για παραλλαγές και νέα στελέχη και ότι οι εταιρείες θα πρέπει να παράγουν νέα εμβόλια για χρόνια, σχολιάζει «... Θα κάνουμε εμβόλια για την ποδάγρα, για τον κάλο-στο πόδι και στον εγκέφαλο-, για το ψάρεμα, θα εμβολιάσουμε τα πεζοδρόμια, τις καρέκλες, τα μπαουλοντίβανα... εμβόλια μέχρι να σβήσει ο ήλιος... Γιατί δεν μιλάμε για το ελληνικό φάρμακο, για τα μονοκλωνικά; (Τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι αντισώματα που φτιάχνει το σώμα μας όταν εισέρχεται ο ιός Sars- Cov-2 και είναι σχεδιασμένα σε εργαστήριο για να συνδέονται με συγκεκριμένα μέρη της πρωτεΐνης ακίδας του κορονοϊού) Μόνο για τους προύχοντες είναι στην Ελλάδα; Έχω πληροφορίες ότι τα μονοκλωνικά τα παίρνουν λίγοι, ο Αρχιεπίσκοπος-αν ισχύει, ο Τραμπ... Για τα φάρμακα δεν μιλάμε γιατί δεν έχουν την ίδια κονόμα όπως τα εμβόλια... σε αντίθεση με τις φαρμακοβιομηχανίες που ντιλάρουν εμβόλια... 23 δισεκατομμύρια μέχρι το 2023 για την πρώτη δόση των εμβολίων.,.Καταλαβαίνετε γιατί όσοι εκφράζουν αντίθετη άποψη είμαστε δακτυλοδεικτούμενοι και χάνουμε τη δουλειά μας... Έλληνας γιατρός έχασε τη δουλειά του γιατί μιλάει. Έχουν στόχο να εξαθλιώσουν οικονομικά τους ανθρώπους αυτούς για να εγκαταλείψουν τον αγώνα τους. Δεν θα αποκαλύψω ποιος
είναι, αυτός ο άνθρωπος στενοχωρήθηκε, είναι αδιανόητο να δέχονται απειλές και απολύσεις επειδή μιλάνε».

Στις 8.25' ο παρουσιαστής αναφέρεται σε 44χρονη γυναίκα ονόματι Μάρθα που φέρεται να απεβίωσε μετά τον εμβολιασμό της, λέγει δε πως ο ιατροδικαστής της οικογένειας διαψεύδει το σενάριο του εμφράγματος συμπληρώνοντας «...θα είμαστε στο πλευρό των ανθρώπων που έχουν μπει στο στόχαστρο και έχουν χάσει τις δουλειές τους... Χτες φιλοξένησα τον πατέρα Γεώργιο από τη Χαλκιδική, ο άνθρωπος άλλα έλεγε και έπαιξε μονταζιέρα, αυτός μεταφέρει το λόγο του Θεού..., στον Σκάι παίξανε το θέμα του ιερέα, υπέθεσα πως θα μεταδίδανε το ηχητικό που έδωσε εξηγήσεις ο ιερέας...». Αναμεταδίδεται απόσπασμα από εκπομπή του σταθμού Σκάι όπου ακούγεται η φωνή ενός ιερέα ο οποίος λέει πως όποιος έχει κάνει εμβόλιο, self test ή φορά μάσκα δεν θα μπει στην εκκλησία γιατί αυτά είναι ο διάβολος. Ακούγονται εκτιμήσεις των καλεσμένων στην εκπομπή του Σκάι κας Αργυρίου (ψυχολόγου) και κ. Μαντούβαλου (πρώην βουλευτή) σχετικά με τις δηλώσεις του ιερέα. Στις παρατηρήσεις των δύο καλεσμένων του Σκάι που μιλούν για επικίνδυνες απόψεις που είναι εκτός του αντικειμένου τους και για λυπηρές εξαιρέσεις, ο παρουσιαστής μιλά για στημένη συζήτηση, ειρωνεύεται τα λεγόμενα της ψυχολόγου, λέει πως ο ιερέας μιλούσε εντός του αντικειμένου του, πως δεν έχει μεταδοθεί από τον Σκάι το πλήρες βίντεο με τα λεγόμενα του ιερέα.

Στις 8.44' μεταδίδονται φράσεις του (προ ετών αποβιώσαντος) Μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτη ο οποίος φέρεται να μιλά για την έλευση μιας επιδημίας εξ ανατολών που θα εξευτελίσει τους ιατρούς, τα φαρμακεία και θα σαρώσει τον κόσμο ως σκούπα ηλεκτρική.

Στις 8.52' ο παρουσιαστής σχολιάζει τις θέσεις της Μ. Παγώνη, του Παν. Αρκουμανέα (Προέδρου του ΕΟΔΥ) και του Άδ. Γεωργιάδη (Υπουργού Ανάπτυξης) σχετικά με το ποσοστό των ανεμβολίαστων που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ θεωρώντας (ο παρουσιαστής) πως ο καθένας τους παρουσιάζει διαφορετικά ποσοστά νοσηλείας. Μετά συμπληρώνει «...Και μιλάμε για πατέντες εμβολίων που είναι σε πειραματικό στάδιο... Χτες είπε στην τοποθέτηση του στο Alert στο «Ανατρεπτικό δελτίο» ο Νίκος Μερτζάνης (Ο Νίκος Μερτζάνης είναι δημοσιογράφος, έχει διατελέσει Γενικός Διευθυντής Ενημέρωσης της ΕΡΤ) ότι η μόνη λύση είναι ο εμβολιασμός για να τελειώσει η πανδημία... του λέω δεν πρέπει να είναι υποχρεωτικό..., όχι άμεσα, έμμεσα είναι υποχρεωτικό, μην ξεχνάς άτι μιλάμε για πειραματικά εμβόλια, μιλάμε για εμβόλια τα οποία δεν έχουν οριστική άδεια, είναι προσωρινή η άδεια τους..., γιατί δεν τα λέμε αυτά;».

Στις 9.13' ο παρουσιαστής αναφέρει «... ο πολιτικός διάλογος επικεντρώνεται αν μπορούμε να πάρουμε την πατέντα στα εμβόλια, στα εμβόλια τα οποία είναι σε πειραματικό επίπεδο... σταματάμε να μιλάμε για φάρμακα... για μονοκλωνικά... για φάρμακα ελληνικά, ξεκινήσαμε να μιλάμε για φάρμακα ισραηλίτικα..., γιατί η μαρμίτα στα εμβόλια είναι πολύ μεγαλύτερη...».
Αμέσως μετά συνεχίζει «Συνεχίζουμε το παραμύθι με τους θανάτους, με τα μαγειρεμένα νούμερα... Δεν μας εξηγεί κανένας γιατί στην Κάλυμνο γίνεται χαμός... τι γίνεται εκεί πέρα; Το 80% των ανθρώπων... δεν είναι 16.000 οι κάτοικοι... είναι πολύ λιγότεροι... και δεν θα μετρήσουμε τα παιδιά..., άρα λοιπόν δεν είναι 60% εμβολιασμένοι, είναι πολύ περισσότεροι και είναι σε ολικό lockdown (Σύμφωνα με το γράφημα του επιδημιολογικού Χάρτη Ελλάδος της 2.6.2021, η εμβολιαστική κάλυψη στην περιφέρεια Καλύμνου με τουλάχιστον μία δόση φτάνει το 39,15% (πηγή: covid19.gov.gr/covid- map/, προσπέλαση 8.6.2021). Το ίδιο και στις Σεϋχέλλες, τη χώρα που έχει εμβολιαστεί περισσότερο από κάθε άλλη χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Κλείνουν σχολεία, μπαίνουν περιορισμοί και ο εμβολιασμός με 2 δόσεις είναι πάνω από 65%.... Τι γίνεται; Μήπως θα δούμε να συμβαίνει ό,τι έγινε το 2009; Με εκείνα τα εμβόλια που τα παραγγείλαμε και τα στείλαμε στις χωματερές;. Το ακαταδίωκτο είναι ελληνική πατέντα, έξω η δικαιοσύνη είναι αδέκαστη..., δεν είναι το χάλι το δικό μας».

Στις 9.16' λαμβάνει χώρα συνομιλία του παρουσιαστή με τον διατροφολόγο Αντώνη Πουλτουρτζίδη και την βιοχημικό Μαριάννα Ευαγγέλου. Ο παρουσιαστής ρωτά τον καλεσμένο τι γίνεται στην Κάλυμνο. Εκείνος απαντά: «Χτες από τα 40-50 περιστατικά που με πήραν τηλέφωνο με covid, τα 15 ήταν από Κάλυμνο... Θυμόμουν ότι έγινε οριζόντιος εμβολιασμός και το σκάλισα με κάποιο από αυτά (ενν. τα περιστατικά) που ήταν σε καλύτερη κατάσταση και μπορούσε να μιλήσει και μου είπε τι έχει γίνει εκεί πέρα. Αυτός που μαστίγωνε ως χωροφύλακας παλαιών χρόνων ήταν ο λιμενάρχης (Πρόκειται για τον καταγγέλλοντα) αλλά και ένας κύριος του ΕΟΔΥ που έκανε τα rapid. Και οι δύο τώρα βρίσκονται στην εντατική, αυτοί μαστιγώνανε για να τους στείλουν για εμβολιασμό..., όντας εμβολιασμένοι στην εντατική. Είχανε κάνει το εμβόλιο και τρέχανε όλο τον κόσμο. Αυτή η κυρία που μου εξομολογείτο τις πράξεις αυτών των δύο ανθρώπων-υπανθρώπων να τους πω εγώ-έκλαιγε στο τηλέφωνο γιατί δεν είχε κάνει το εμβόλιο... έλεγε “θεωρούνε ότι εγώ το έφερα εδώ και τους κόλλησα ”, δηλαδή η πλήρης φαυλοποιημένη παράνοια. Έκανες το εμβόλια, έκανες τα αντισώματα, θωρακίστηκες και ξαφνικά σε κολλάει... θεωρείς ότι αυτός που δεν έκανε-το 10% όπως είπες-τον θεωρείς υπεύθυνο που σε κόλλησε...».

Σε ερώτηση του παρουσιαστή τι δεν πήγε καλά στην Κάλυμνο, ο καλεσμένος διατροφολόγος απαντά «... Έχει μεταλλαχθεί μέσα τους-στους εμβολιασμένους-ένα στέλεχος και λόγω της ανοσοκαταστολής που υπέστησαν από τον εμβολιασμό, έχει κάνει κατάληψη σε όλο τον πληθυσμό. Αυτό το ισχυρό στέλεχος-γιατί η μετάλλαξη συνέβη στα 8.000-9.000 άτομα που εμβολιάστηκαν-κάποιο από αυτά βγήκε ισχυρό μέσα από έναν οργανισμό με την ανταλλαγή που έχει γίνει υλικών απέναντι στο αντιγόνο που εμβολιάστηκαν. Επομένως αυτό το ισχυρό αντιγόνο επιδήμησε και έχει καταλείψει[ενν. καταλάβει] τους πάντες. Αυτή τη στιγμή είναι μια κατάσταση... τρελή στην οποία δεν ξέρουμε ποια είναι τα χαρακτηριστικά. Αν δεν δούμε από 100 άτομα αιματολογικές εξετάσεις για να καταλάβουμε ποιο όργανο έχει υποστεί μια σχετική ανεπάρκεια στη λειτουργία του, για να καταλάβουμε πώς η ομοιόσταση (Ομοιόσταση: η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σχετικά σταθερές τις συνθήκες στο εσωτερικό του ανεξάρτητα από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος στο οποίο ζει. Αυτό επιτυγχάνεται με ομοιοστατικούς μηχανισμούς (ρύθμιση θερμοκρασίας σώματος, οξύτητα αίματος, συγκέντρωση γλυκόζης και αλάτων κ.ά.) του σώματος έχει υποχωρήσει και από εκεί να ξεκινήσει το χτίσιμο της θεραπείας τους.,.Δεν έχεις πρωτόκολλο να τους θεραπεύσεις αλλά και επ' ουδενί στα πρωτόκολλα δεν μπορείς να τους βάλεις σε αντιβιώσεις και κορτιζόνες που σίγουρα τους βάζουν τώρα εκεί, δηλαδή πρωτόκολλο το εμβόλιο, με πρωτόκολλο αντιβιώσεων και δεξαμεθαζόνης (Η δεξαμεθαζόνη είναι μια μορφή κορτιζόνης(συνθετικό γλυκοκορτικοειδές) με ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση) θα κάνουν την αποκατάσταση».

Στις 9.20' η καλεσμένη βιοχημικός σημειώνει πως ένα επιτυχημένο εμβόλιο πρέπει να προστατεύει από αρρώστιες ή θάνατο χωρίς να έχει σοβαρές παρενέργειες, θα πρέπει επίσης να αποτρέπει τη μετάδοση του ιού και να παρέχει ανοσία από τον ιό. Συνεχίζει: «βλέπουμε ότι αυτό το εμβόλιο δεν παρέχει ανοσία από τον covid, κολλάνε οι άνθρωποι. Ισχυρίζεται ότι παρέχει μείωση των συμπτωμάτων, αλλά ακόμα και ο διπλός εμβολιασμός έχει αποτέλεσμα μεγάλο μέρος των ανθρώπων παγκόσμια να αρρωσταίνει και να μπαίνει και στη ΜΕΘ: άρα δεν παρέχει ανοσία... Πρέπει να μειώνει τους θανάτους: έχουμε περιπτώσεις που διπλά εμβολιασμένοι έχουν πεθάνει. Πρέπει να μειώνει την κυκλοφορία του ιού: δεν μειώνει την κυκλοφορία, επιτρέπει την εξάπλωση του ιού. Να σταματά τη μετάδοση του ιού: δεν σταματά τη μετάδοση του ιού αλλά συνεχίζει να μεταδίδεται ο ιός. Επομένως εγώ δεν μπορώ να το θεωρήσω εμβόλιο... Χρησιμοποιείται καινούρια τεχνολογία εμβολίων δανεισμένη από τη γονιδιακή θεραπεία, το σώμα παράγει τον ιό και μετά παράγει πρωτεΐνες, να κάνει τα αντισώματα πρωτεΐνες... Για να είναι το εμβόλιο αποτελεσματικό θα πρέπει ο οργανισμός να παράγει τους ιούς, άρα σε ένα PCR test θα πρέπει να βγει θετικός για να είναι το εμβόλιο αποτελεσματικό. Αν βγει αρνητικός σημαίνει ότι το σώμα μας δεν παρήγαγε τις πρωτεΐνες».

Ο παρουσιαστής συμπεραίνει: «Είπαμε ότι η μετάλλαξη, το εμβόλιο δημιούργησε μια μετάλλαξη και η μετάλλαξη ξέφυγε στον πληθυσμό. Αντίστοιχη περίπτωση είναι και στις Σεϋχέλλες γιατί αν δεν ήταν να έχουμε ανθρώπους οι οποίοι έχουν σοβαρά συμπτώματα, δεν θα μπαίνανε στη διαδικασία του νέου lockdown. Το θέμα είναι ότι αυτό που βλέπουμε σαν μικρογραφία στην Κάλυμνο, μπορούμε να το δούμε και στη Θεσσαλονίκη; στην Αθήνα; παρακάτω;...». Ο καλεσμένος διατροφολόγος απαντά: «Ναι, θα δούμε σε κλιμάκωση χρονικών διαστημάτων και γι ’ αυτό δεν έχει σταματήσει σε Μάιο μήνα με θερμοκρασίες αφύσικα υψηλές να επιδημεί λοίμωξη του αναπνευστικού... το πρώτο είναι γιατί γίνονται εμβόλια τέτοια εποχή και το άλλο γιατί να συμβαίνουν λοιμώξεις του αναπνευστικού. Δεν είναι δυνατόν. Άρα το ένα προάγει το άλλο: η αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων επάγεται από τα εμβόλια».

Στις 9.27' η καλεσμένη βιοχημικός αναφέρεται σε ένα γαλλικό κέντρο αξιολόγησης φαρμάκων που το θεωρεί ανεξάρτητο. Πρόκειται για το CTIAP (Centre Territorial d’ Information Pharmaceutique d’ ΑνΪ8)που έχει δημοσιεύσει μίαν έκθεση. Σύμφωνα με τη βιοχημικό, στην έκθεση του ανωτέρω κέντρου καταγράφεται ότι τα πειραματικά εμβόλια που χρησιμοποιήθηκαν κατά του covid δεν υποβλήθηκαν μόνο σε ανεπαρκή κλινική δοκιμή, αλλά[ανεπαρκής ήταν] και η ποιότητα των δραστικών ουσιών των mRNA και τα έκδοχά (Έκδοχα: ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής και βοηθούν να γίνει η μορφοποίηση τους σε ταμπλέτα ή κάψουλα) τους: το πόρισμα είναι ότι και τα 4 εμβόλια στη Γαλλία δεν είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Η καλεσμένη τονίζει ότι οι εταιρείες πρέπει να δώσουν στοιχεία για την απόδειξη της ποιότητας και αποτελεσματικότητας του τελικού προϊόντος. Ο διατροφολόγος συμπληρώνει «Δηλαδή ο πόλεμος των φαρμακοβιομηχανιών στην πλήρη παρανομία τους».

Στις 9.34' η βιοχημικός μιλά για νέα έκδοχα και τη χρήση της πολύ- αιθυλενογλυκόλης (Πολύ-αιθυλενογλυκόλη: υλικό που προστίθεται στην εξωτερική επιφάνεια των λιπιδικών νανοσωματιδίων που περιέχουν το mRNA ώστε να αυξάνεται η διάρκεια ζωής των λιπιδικών νανοσωματιδίων), για νανοσωματίδια στα οποία βάζουν κωδικό mRNA για να μην καταλάβει ο οργανισμός: αυτό είναι το βιοχακάρισμα. Λέγει επίσης πως χρησιμοποιείται επικίνδυνο ανοσοενισχυτικό, το σκουαλένιο (Σκουαλένιο: οργανική χημική ένωση που υπάρχει στο ήπαρ του καρχαρία αλλά και σε φυτικά έλαια, είναι δε πρόδρομη για τη σύνθεση όλων των στεροειδών και όλων των φυτικών και ζωικών στερολών) που το παράγει ο οργανισμός και οξυγονώνεται ο εγκέφαλος.

Στις 9.35' ο παρουσιαστής μνημονεύει τον ιερέα Στυλιανό Καρπαθίου(θεολόγο και ψυχίατρο) που φέρεται να του αφηγήθηκε ότι μία κυρία σε αρχή άνοιας, μετά το εμβόλιο εμφάνισε κατάπτωση, δηλαδή «έχασε το μυαλό της η γυναίκα».

Η καλεσμένη βιοχημικός αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Δημόσια Υγεία όσον αφορά στις επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων από τα νανοσωματίδια που χρησιμοποιούνται ως φορείς φαρμάκων λέγοντας «...το νανοσωματίδιο χρησιμοποιείται ως φορέας για να φέρει το mRNA στον οργανισμό μας., ένα από τα πλεονεκτήματα της χρήσης νανοσωματιδίων για φαρμακευτικά σκευάσματα είναι η πιθανότητα διέλευσης του αιματοεγκεφαλικού φραγμού..., αυτό μπορεί να είναι σημαντικό μειονέκτημα για τη συστηματική χορήγηση νανοσωματιδίων όσον αφορά την πιθανή τοξικότητα στον εγκέφαλο. Το γράφουν[ενν. στην ιστοσελίδα της Ε.Ε.].... Τα κατιονικά νανοσωματίδια, έχει βρεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση από μελέτες, ότι ήταν τοξικά για τον εγκέφαλο, υπάρχουν άπειρες μελέτες αν πάτε στην ιστοσελίδα..., χρειάζεται περισσότερος έλεγχος...».

Ο παρουσιαστής ρωτά για τον εμβολιασμό των παιδιών. Ο καλεσμένος διατροφολόγος μιλά για απάθεια των ανθρώπων απέναντι στα παιδιά, για διπολική συμπεριφορά που θα παρουσιαστεί, για νέα λειτουργικότητα στα κύτταρα μέσα από την παρέμβαση και την ομογενοποίηση της βιολογικής ταυτότητας του καθενός, για την κυτταρική αναβάθμιση κάθε οργανισμού. Συμπληρώνει «... αυτοί την αποκαλούν “τεχνολογία ”, είναι μια λέξη βίας απέναντι στο γενικό πληθυσμό». Η βιοχημικός μιλά για βιοχακάρισμα- όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας Moderna σε μια ομιλία του-, για επιθυμία να αλλάξουν το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων. Γίνεται διάλογος μεταξύ των δύο καλεσμένων που θεωρούν ότι αμφισβητείται αν κινδυνεύει η ζωή κάποιου από τον εμβολιασμό, είναι σαν ωρολογιακή βόμβα που βρίσκεται εντός του οργανισμού και ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκραγεί. Ο διατροφολόγος λέγει «ρε φίλε, θα πάρω τα όπλα και δεν θα ξέρω πού θα πυροβολάω γιατί δεν έχω λόγο να ζήσω, θα είμαι σε απελπισία. Τί θα κάνεις; Πού θα κρυφτείς;».

Στις 9.41' η βιοχημικός επισημαίνει «Είναι 1000 δικηγόροι στον κόσμο που κάνουν μήνυση στο CDC (CDC (Center for Disease Control and Prevention): Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων- Εθνικό Ινστιτούτο δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ) και στον Π.Ο.Υ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας(Π.Ο.Υ.): Αυτόνομος διεθνής διακρατικός οργανισμός που αποτελεί ειδικευμένη υπηρεσία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ασχολείται με τη διεθνή δημόσια υγεία) ... κατά τα άρθρα 147 της Σύμβασης της Γενεύης του 1949 (Η Σύμβαση της Γενεύης του 1949 είναι διεθνές κείμενο ανθρωπιστικού δικαίου. Το άρθρο 147 κάνει μνεία και στα βιολογικά πειράματα κατά ανθρώπων) και τον Κώδικα της Νυρεμβέργης (Κώδικας της Νυρεμβέργης: σύνολο αρχών έρευνας που αφορά ζητήματα ηθικής όσον αφορά τα επιστημονικά πειράματα με υποκείμενο το ανθρώπινο είδος. Δεν έχει γίνει επίσημα δεκτός ως νόμος ή ως επίσημη οδηγία ηθικής ιατρικής δεοντολογίας από οποιοδήποτε έθνος ή ένωση) ... Άνθρωποι που δεν έχουν σχέση με την ιατρική επιστήμη προτρέπουν ανθρώπους να κάνουν εμβόλιο και πιστοποιούν ότι είναι ασφαλές, δεν προσφέρονται πληροφορίες για παρενέργειες της γονιδιακής θεραπείας. Αυτό είναι ενάντια στον Κώδικα της Νυρεμβέργης... Η γονιδιακή θεραπεία δεν είναι εμβόλιο, δεν προσφέρει ανοσία, είναι πείραμα και υπάρχουν άλλες ιατρικές θεραπείες που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε. Υπάρχει η ιβερμεκτίνη (Η ιβερμεκτίνη είναι αντιπαρασιτικό φάρμακο που χρησιμοποιείται στην κτηνιατρική αλλά και στον άνθρωπο εναντίον παρασιτικών παθήσεων), υπάρχουν διάφορα άλλα να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και από μόνος του ο οργανισμός να καταπολεμήσει αυτή την ασθένεια... Παραλείψαμε δοκιμές σε ζώα, παραβιάσαμε τον Κώδικα της Νυρεμβέργης».

Ο καλεσμένος διατροφολόγος παροτρύνει τον κόσμο να παίρνει βιταμίνες Β12 των 200 mgr επί 20 ημέρες για να βοηθήσει τη νευροτοξικότητα του οργανισμού, να κάνει γενική αίματος, να ελέγξει τον αριθμό των λεμφοκυττάρων, τα ανωτέρω δε αποτελούν κατευθυντήρια θεραπευτική αγωγή συμπληρωμένη με προβιοτικά. Η βιοχημικός παρατηρεί πως ο κόσμος είναι ανενημέρωτος, η ίδια δεν τάσσεται υπέρ ή κατά του εμβολιασμού, δηλώνει δε πως προέχει η ασφάλεια καθώς κάτι καινούριο μπαίνει στον οργανισμό και πρέπει να το ψάξουμε.

Στις 10.14' ο παρουσιαστής συνομιλεί με τον καλεσμένο ερευνητή-συγγραφέα Χρήστο Κασταμονίτη (Ο Χρήστος Κασταμονίτης σπούδασε επιστήμη Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στην Αγγλία και έχει μεταπτυχιακό στο Management) που αναφέρει: «Μας έχουν ζαλίσει με τον εμβολιασμό, μιλάμε για Σεϋχέλλες, για εμβόλιο των παιδιών πριν την έναρξη του σχολικού έτους... Έλεγα το Πάσχα θα έχουμε 9 με 12 χιλιάδες νεκρούς, επιβεβαιώθηκα. Στην Ελλάδα την πολιτική την κάνουν οι γιατροί και την ιατρική οι πολιτικοί...». Ο παρουσιαστής αναφέρει πως με το εμβόλιο «και κολλάς και μεταδίδεις..., προέκυψε ένα μεταλλαγμένο στέλεχος που δεν το πιάνει το εμβόλιο.,.και αυτό το μεταλλαγμένο ξεκίνησε να διασπείρεται ξανά στο νησί[ενν. την Κάλυμνο;] μεταξύ εμβολιασμένων.». Ο καλεσμένος εκφράζει την άποψη «... Πιθανόν κάποια από τα εμβόλια που έχουν γίνει είτε στις Σεϋχέλλες είτε στην Κάλυμνο, δημιουργούν τον ιό εξαρχής..., η ομάδα των κορονοϊών είναι 6.000 ιοί, ο συγκεκριμένος είναι γρίπη με μηνιγγίτιδα., μετάλλαξη στο Βέλγιο από Αφρικανούς που κανένα εμβόλιο δεν μπορεί να αποτρέψει, ζούμε στιγμές Αποκάλυψης., θα θρηνήσουμε 10χρονα και 12χρονα; Γυναικολόγοι λένε στις γυναίκες “αν σκέφτεσαι να κάνεις παιδί στα επόμενα 3-4 χρόνια, μην κάνεις εμβόλιο ”, δεν έχουν πτυχίο αυτοί οι γυναικολόγοι;».

Στις 10.27' ο παρουσιαστής αναφέρει: «Μεγάλη μερίδα γιατρών δεν μιλά γιατί φοβάται, κάποιος γιατρός έχασε τη δουλειά του γιατί μιλά, προσπαθούν να τον εξαθλιώσουν οικονομικά., κυκλοφόρησε βίντεο με παιδάκια στην Κίνα ή τη Μαλαισία να συσκευάζουν στυλεούς κατάχαμα, τα δήθεν αποστειρωμένα self test, μύκητες θα έχουν επάνω., ζούμε στην παράνοια, στο ψέμα, μας ενδιαφέρει να πουλήσουμε τεστ, μάσκες, εμβόλια». Ο καλεσμένος δηλώνει πως δέχεται απειλητικά e-mail με κατάρες και μαρκαρίσματα.

Στις 10.50' ο παρουσιαστής συνομιλεί με ακροατές. Μία ακροάτρια αναφέρει ότι σε μονάδες του στρατού ο κ. Φλώρος (Κων/νος Φλώρος: Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, στρατηγός του ελληνικού στρατού) έχει βάλει όλους να κάνουν εμβόλιο- θέλουν δε θέλουν-, αναγκάσαν το σύζυγο της να το κάνει γιατί έρχεται σε επαφή με τον κ. Φλώρο, είναι ψέμα ότι δεν είναι υποχρεωτικό το εμβόλιο, προτρέπει δε να μην πάει κανένα παιδί στο σχολείο αν πρέπει να κάνει εμβόλιο. Μία άλλη ακροάτρια ενημερώνει ότι ιερέας την έδιωξε από το ναό φωνάζοντας γιατί δεν φορούσε μάσκα. Η εκπομπή τελειώνει στις 11.00'.

Περαιτέρω, από το συνδυασμό των πραγματικών περιστατικών με τη νομική βάση και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου συνάγονται τα ακόλουθα: α) Ως προς το αίτημα επανόρθωσης-προσβολή προσωπικότητας: Όπως προκύπτει από τα έγγραφα του φακέλου, ο καταγγέλλων δεν έχει απευθυνθεί στον ραδιοφωνικό σταθμό ζητώντας αποκατάσταση της τιμής και υπόληψης του επί τη βάσει του άρθρου 30 του Ν. 4779/2021. Ο καταγγέλλων θα έπρεπε μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη μετάδοση της εκπομπής να έχει απευθυνθεί στο σταθμό ζητώντας αποκατάσταση της, κατά την εκτίμηση του, τρωθείσας προσωπικότητας του προτείνοντας και το κείμενο απάντησης.

Κατά την ΣτΕ 1173/2017, με τη διαδικασία υποβολής αίτησης επανόρθωσης του δημοσίου προσώπου προς το σταθμό θα πρέπει να ήταν δυνατή η αποκατάσταση της βλάβης εν όψει της φύσεως της προσβολής που αυτό υπέστη. Άλλως, η προηγούμενη υποβολή αίτησης προς το σταθμό δεν αποτελεί προϋπόθεση για την επιβολή διοικητικής κύρωσης από το Ε.Σ.Ρ. (πρβλ. ΣτΕ 4547/2014, 2848/2013, 2838/2014, 1089/2018).

Κατά την ΣτΕ 1882/2021, αν ο βλαπτικός για τον καταγγέλλοντα ισχυρισμός αφορούσε γεγονός που μπορούσε να αποδειχθεί αν συνέβη πράγματι ή όχι και εφόσον δεν προέκυψε υβριστική ή απαξιωτική συμπεριφορά από το περιεχόμενο της εκπομπής σε βάρος του προσώπου, τότε η προσβολή της προσωπικότητας του είναι από αυτές που μπορούν να επανορθωθούν με την προβλεπόμενη από τις ανωτέρω διατάξεις [στην προκειμένη περίπτωση του άρθρου 30 του Ν. 4779/2021] διαδικασία. Στην υπό έλεγχο ραδιοφωνική εκπομπή, ο καλεσμένος της εκπομπής διατροφολόγος, χωρίς τη διατύπωση κάποιας αντίρρησης από τον παρουσιαστή, θεωρεί τον καταγγέλλοντα Λιμενάρχη Καλύμνου (του οποίου δεν αναφέρεται το όνομα αλλά η ταυτότητα του προσδιορίζεται επαρκώς καθώς μόνο ένα πρόσωπο προΐσταται του Λιμεναρχείου Καλύμνου τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο) ως κάποιον που «μαστίγωνε» τους πολίτες- ως παλαιός χωροφύλακας- για να κάνουν εμβόλιο, ήταν ο ίδιος εμβολιασμένος αλλά βρισκόταν σε μονάδα εντατικής θεραπείας, τον χαρακτηρίζει δε «υπάνθρωπο».

Επί τη βάσει της ανωτέρω νομοθεσίας και νομολογίας, το Ε.Σ.Ρ. επιλαμβάνεται της υπόθεσης καθώς ναι μεν ο βλαπτικός για τον καταγγέλλοντα ισχυρισμός μπορεί να αποδειχθεί αν συνέβη πράγματι ή όχι (ήτοι, μπορεί ο καταγγέλλων να αποδείξει αν ασκούσε πίεση στους νησιώτες να εμβολιασθούν και αν ο ίδιος, όντας εμβολιασμένος, νοσηλεύτηκε σε ΜΕΘ), όμως προέκυψε απαξιωτική συμπεριφορά εκ μέρους της εκπομπής σε βάρος του καταγγέλλοντος (λόγω του χαρακτηρισμού του ως υπανθρώπου) (Εξ άλλου, δεν φαίνεται να υπήρχε ρητή συγκατάθεση του καταγγέλλοντος για επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων (κατάσταση της υγείας του) για δημοσιογραφικούς σκοπούς στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 28 Ν. 4624/2019 περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα).

β) Ως προς τη μετάδοση ανακριβών και μη ελεγμένων πληροφοριών (χωρίς προσοχή και αίσθημα ευθύνης) για τα εμβόλια κατά της Covid-19:

β1) Στη διάρκεια της ραδιοφωνικής εκπομπής, ο παρουσιαστής, αναφερόμενος στα εμβόλια κατά της covid-19, μιλά επανειλημμένα για πειραματικά εμβόλια με προσωρινή άδεια. Σύμφωνα όμως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο, οι φαρμακευτικές υπηρεσίες εξέδωσαν δελτίο τύπου με το οποίο απορρίπτουν κατηγορηματικά τα περί πειραματικών σκευασμάτων σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης των εμβολίων κατά της covid-19. Εξηγώντας τη διαδικασία της αδειοδότησης των εμβολίων κατά της covid-19, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Δεκέμβριος 2020) αναφέρει τα σχετικά με το αίτημα που υποβάλλεται από τους φορείς ανάπτυξης των εμβολίων στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ- European Medicines Agency) που αξιολογεί την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα του εμβολίου. Εάν ο ΕΜΑ εκδώσει θετική σύσταση, η Επιτροπή μπορεί να προχωρήσει στην αδειοδότηση του εμβολίου για κυκλοφορία στην αγορά της Ε.Ε.

Η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση εκδίδει θετική σύσταση μόνον όταν τα στοιχεία αποδεικνύουν πειστικά ότι τα οφέλη του εμβολιασμού είναι μεγαλύτερα από τυχόν κινδύνους από το εμβόλιο. Λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που έχει προκαλέσει η πανδημία covid-19, ο ΕΜΑ έχει θέσει σε εφαρμογή διαδικασίες ταχείας αξιολόγησης ενώ εξασφαλίζονται άρτιες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις με τη διαδικασία των «κυλιόμενων αξιολογήσεων» βάσει των οποίων ο ΕΜΑ αξιολογεί δεδομένα για ελπιδοφόρα φάρμακα μόλις αυτά συγκεντρωθούν. Στο πλαίσιο των «κυλιόμενων αξιολογήσεων» έχει συσταθεί ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων για την πανδημία covid-19 η οποία έχει ως αντικείμενο την ανάπτυξη, την αδειοδότηση και την παρακολούθηση της ασφάλειας των εμβολίων κατά της covid-19. Ο ΕΜΑ αξιολογεί τα δεδομένα με προοπτική τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας υπό όρους. Η άδεια κυκλοφορίας υπό όρους διασφαλίζει αυστηρή παρακολούθηση της ασφάλειας του φαρμάκου μέσω του συστήματος φαρμακοεπαγρύπνησης της Ε.Ε., διασφαλίζει μετεγκριτική παρακολούθηση της ασφάλειας και επιτρέπει τη συλλογή πρόσθετων δεδομένων με δομημένο τρόπο. Τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν συνυπογράψει επίσημα τη στρατηγική της Ε.Ε. για τα εμβόλια που προτάθηκε από την Επιτροπή τον Ιούνιο 2020 και έχουν συμφωνήσει να ακολουθήσουν τη διαδικασία χορήγησης άδειας κυκλοφορίας υπό όρους μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) για τα εμβόλια κατά της covid-19. Συνεπώς τα εμβόλια κατά της covid-19 δεν είναι πειραματικά αλλά διαθέτουν άδεια κυκλοφορίας υπό όρους. Έτσι ο παρουσιαστής φέρεται να μεταδίδει πληροφορίες για τον εμβολιασμό του πληθυσμού κατά της νόσου covid-19 χωρίς αίσθημα ευθύνης που λόγω της ανακρίβειας τους μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση στο κοινό.

Επίσης ο παρουσιαστής μεταδίδει ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό εμβολιασμένων στην Κάλυμνο τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο (μιλά για ποσοστό εμβολιασμού κατά της covid-19 80%, ενώ, κατά τον επιδημιολογικό χάρτη της αντίστοιχης περιόδου, το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης στο νησί ανερχόταν στο 39,15%), εξάγει δε συμπεράσματα ιατρικής φύσεως που προκύπτουν από τα λεγόμενα του καλεσμένου διατροφολόγου (ότι το εμβόλιο δημιούργησε μια μετάλλαξη που ξέφυγε στον πληθυσμό).

β2) Στην εκπομπή είναι καλεσμένος ένας διατροφολόγος (Οι διατροφολόγοι κατέχουν δίπλωμα με τίτλους σπουδών στην επιστήμη της διατροφής) ο οποίος, απαντώντας σε ερωτήσεις του παρουσιαστή, μιλά για μετάλλαξη στους εμβολιασμένους ενός στελέχους του ιού που έχει κάνει κατάληψη στον πληθυσμό, για δημιουργία μιας κατάστασης της οποίας δεν είναι γνωστά τα χαρακτηριστικά. Προσθέτει ότι χρειάζονται αιματολογικές εξετάσεις για να ξεκινήσει η θεραπεία τους, συνάγει ότι η αύξηση των θανάτων και των κρουσμάτων επάγεται από τα εμβόλια, ότι ο εμβολιασμός λειτουργεί σαν ωρολογιακή βόμβα που ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκραγεί, ότι μπορεί ο ίδιος να πάρει τα όπλα και να μην ξέρει πού να πυροβολήσει. Τέλος ο καλεσμένος παροτρύνει το κοινό να παίρνει βιταμίνες, να κάνει γενική εξέταση αίματος, να παίρνει προβιοτικά εφόσον νοσεί και να ελέγξει τον αριθμό των λεμφοκυττάρων του θεωρώντας πως αυτά αποτελούν την κατευθυντήρια θεραπευτική αγωγή κατά του κορονοϊού.

Λαμβάνοντας υπόψη πως οι διατροφολόγοι δεν διαθέτουν πτυχίο ιατρικής επιστήμης, κρίνεται πως ο συγκεκριμένος καλεσμένος, χωρίς τη διατύπωση κάποιας αντίρρησης από τον παρουσιαστή, προέβη σε διαπιστώσεις, εκτιμήσεις και παροτρύνσεις που έβαιναν πέραν των γνώσεών του και που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σύγχυση στο κοινό, καθώς οι πληροφορίες που αυτό ελάμβανε από τους αρμόδιους φορείς ως προς την προστασία του από τον κορονοϊό ερχόταν σε αντίθεση με τα λεγόμενα του καλεσμένου (σε τηλεοπτική εκπομπή της 10.9.2021 στο σταθμό Mega υπήρξε αντιπαράθεση της Μ. Παγώνη με τον Α. Πουλτουρτζίδη: η Μ. Παγώνη τόνισε την μη ιατρική ιδιότητα του διατροφολόγου).

β3) Στην εκπομπή είναι καλεσμένη μία βιοχημικός η οποία, διαπιστώνοντας πως το εμβόλιο κατά της covid-19 δεν παρέχει ανοσία, δεν μειώνει τους θανάτους αφού και διπλά εμβολιασμένοι μπορεί να αποβιώσουν, δεν μειώνει την κυκλοφορία του ιού, συνάγει πως αυτό δεν μπορεί η ίδια να το θεωρήσει εμβόλιο. Κάνει μνεία σε γαλλικό κέντρο αξιολόγησης φαρμάκων (ΟΤΙΛΡ)επικαλούμενη έκθεση του το πόρισμα της οποίας είναι ότι τα 4 εμβόλια που διατίθενται κατά της covid-19 δεν είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Η καλεσμένη αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δημόσια υγεία σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων από τη χρήση στοιχείων (νανοσωματιδίων), μιλά για αγωγή δικηγόρων κατά διεθνών φορέων (CDC και Π.Ο.Υ.), για μη τήρηση διεθνών συμβάσεων και κανόνων (Σύμβαση της Γενεύης και Κώδικας Νυρεμβέργης. Τέλος καταλήγει πως με την εισαγωγή του κωδικού mRNA βιοχακάρεται (Βιοχακάρισμα: η επιστήμη της αλλαγής της βιοχημείας του σώματος με σκοπό την ενδυνάμωση του οργανισμού) ο οργανισμός, δεν τάσσεται δε ούτε υπέρ ούτε κατά του εμβολιασμού δηλώνοντας πως προέχει η ασφάλεια.

Λαμβάνοντας υπόψη πως οι βιοχημικοί είναι επιστήμονες που μελετούν τις φυσικές διεργασίες της φύσης, περιγράφουν και κατανοούν τις χημικές αλλαγές που συντελούνται στους ζωντανούς οργανισμούς δίνοντας χρήσιμα συμπεράσματα στην ιατρική, κρίνεται πως η καλεσμένη βιοχημικός εκφέρει την επιστημονική της άποψη (που δεν επιδέχεται ελέγχου και είναι ανεξάρτητη από οποιαδήποτε άδεια προφορικής ή γραπτής έκφρασης, δεν επιτρέπεται δε να υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις γι’ αυτήν από φορείς δημόσιας εξουσίας) καθώς επικαλείται επιστημονικά (και νομικά) κείμενα για να στηρίξει τις θέσεις της. Έτσι κρίνεται ότι η εκπομπή-μέσω της συγκεκριμένης καλεσμένης- μεταδίδει πληροφορίες με αίσθημα ευθύνης που δεν μπορούν -λόγω της ανακρίβειας τους- να προκαλέσουν σύγχυση στο κοινό ως προς την καταλληλότητα του εμβολίου κατά της νόσου covid-19.

β4) Στην εκπομπή είναι καλεσμένος ένας ερευνητής-συγγραφέας (που έχει σπουδάσει ηλεκτρονικούς υπολογιστές) που υποστηρίζει πως είναι πιθανόν κάποια εμβόλια που έχουν γίνει στις Σεϋχέλλες και στην Κάλυμνο να δημιουργούν τον ιό εξαρχής, ότι ο συγκεκριμένος ιός είναι γρίπη με μηνιγγίτιδα, ότι υπάρχει μετάλλαξη στο Βέλγιο από Αφρικανούς που κανένα εμβόλιο δεν μπορεί να αποτρέψει.

Λαμβάνοντας υπόψη πως ο συγκεκριμένος καλεσμένος δεν έχει σχέση με την ιατρική επιστήμη, κρίνεται πως, χωρίς τη διατύπωση κάποιας αντίρρησης από τον παρουσιαστή (ο οποίος μάλιστα υποστηρίζει πως γιατρός στην Κάλυμνο είπε πως είχαν υποστεί αλλοίωση τα εμβόλια), προέβη σε διαπιστώσεις και εκτιμήσεις που έβαιναν πέραν των γνώσεών του και που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σύγχυση στο κοινό.

β5) Στην εκπομπή ο παρουσιαστής και οι καλεσμένοι χρησιμοποιούν, κατά την εκφορά του λόγου τους, εξειδικευμένους δυσνόητους ιατρικούς όρους, όπως ενδεικτικά: μονοκλωνικά αντισώματα, δεξαμεθαζόνη, πολύ-αιθυλενογλυκόλη, σκουαλένιο, ιβερμεκτίνη, ομοιόσταση, έκδοχα, χωρίς να εξηγούν την έννοια και τις ιδιότητες τους κατά τρόπο κατανοητό στο ευρύ κοινό με αποτέλεσμα να δημιουργούνται απορίες, ανησυχία και ερωτηματικά στους ακροατές που οδηγούν σε μετάδοση πληροφοριών εκ μέρους της εκπομπής χωρίς προσοχή και αίσθημα ευθύνης σε σχέση με το εμβόλιο κατά της νόσου covid-19.

ΙΙΙ. Υπαγωγή

Ενόψει των ανωτέρω, η Ολομέλεια κρίνει ότι η εγκαλούμενη εταιρεία παραβίασε -εκ προθέσεως- τις διατάξεις

(α) περί προστασίας της προσωπικότητας (τιμής, υπόληψης) δημοσίου προσώπου και

(β) περί μη μετάδοσης ανακριβών και ατεκμηρίωτων πληροφοριών.

Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλουμένη διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου.

Περαιτέρω, με βάση τη βαρύτητα της παραβάσεως, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για την πρώτη παράβαση και των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για τη δεύτερη παράβαση. 

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ

Δέχεται ότι η εγκαλουμένη παραβίασε -εκ προθέσεως- τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία, και δη τις διατάξεις περί προστασίας της προσωπικότητας (τιμής, υπόληψης) δημοσίου προσώπου και ως προς την υποχρέωση μετάδοσης ακριβών και τεκμηριωμένων πληροφοριών, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ JDK ΙΚΕ», ιδιοκτήτριας του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «FOCUS FM 103,6» Νομού Θεσσαλονίκης, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για την πρώτη παράβαση και των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για τη δεύτερη παράβαση.

Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:

1.    Της εταιρείας με την επωνυμία ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ JDK ΙΚΕ που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, οδός Πολυτεχνείου 21, με ΑΦΜ 800536160, ΔΟΥ Α’ Θεσσαλονίκης.

2.    Του Γρηγοριάδη Ελευθέριου του Γρηγορίου, κάτοικο Καισαρείας 197 στη Νίκαια Αττικής, με ΑΦΜ 076311224, ΔΟΥ Νίκαιας, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε την 11η Ιουλίου 2023 και δημοσιεύτηκε την 13η Σεπτεμβρίου 2023.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ.               Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ    ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ

Πληροφορίες: www.esr.gr

Παρατηρήσεις: Απόφαση 128/2023 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 13η Σεπτεμβρίου 2023

Στην ίδια κατηγορία